TAMOKU.C:
=================================================
#include <stdio.h>

main()
{
int deger;

printf("0 ila 32767 arasinda bir rakam yazin, durmak icin 100 girin.n");

do {
scanf("%d",°er); /* bir tamsayi oku (adresi ile) */
printf("Okunan deger %d idi. n",deger);
} while (deger != 100);

printf("Programin sonun");
}
===============================================

Alistigimiz tip bir program olan TAMOKU'da, "scanf" isimli yeni bir
fonksiyon goruyoruz. Cok kullandigimiz "printf" fonksiyonuna cok benzeyen
bu fonksiyonun gorevi, istenilen tip verileri okuyup, degiskenlere atamak.

"printf" den en buyuk farki, "scanf" in degisken degerleri yerine,
adreslerini kullanmasidir. Hatirlayacaginiz gibi, bir fonksiyonun
parametrelerinin degerlerini degistirebilmesi icin, degiskenin adresine
ihtiyaci vardir. "scanf" fonksiyonuna adres yerine deger gecirmek, C
dilinde en SIK rastlanan hatalardan biridir.

"scanf" fonksiyonu, girilen satiri, satirdaki bosluklara bakmadan, ve bu
sekilde kullanildiginda, rakam olmayan bir karakter bulana kadar bir
tamsayi okur.

Sayet 32766 den buyuk bir rakam girerseniz, programin hata yaptigini
gorursunuz. Ornegin 65536 girerseniz, programin 0 degerini dondurdugunu
gorursunuz. Buna sebep, tamsayilarin hafizada saklanisinda onlara 16
bitlik bir saha ayrilmasindandir. Programinizda daha buyuk rakamlar
kullanacaksaniz, 'long' yada 'float' tiplerini secebilirsiniz.

KARAKTER KATARI GIRISI

KATARIN.C:
================================================
#include <stdio.h>

main()
{
char big[25];

printf("Karakter katari girin, en fazla 25 karakter.n");
printf("Birinci kolonda X yazarak programi bitirin.n");

do {
scanf("%s",big);
printf("Yazdiginiz katar -> %sn",big);
} while (big[0] != 'X');

printf("Programin sonu.n");
}
==================================================

Bu program bir oncekine cok benzer, fakat bu sefer bir kelime katari
giriyoruz. 25 elemanli bir dizi tanimlanmistir, fakat en son deger bir '0'
olmasi gerektiginden, kullanilabilen kisimi 24 dur. "scanf" deki
degiskenin onune & ampersand isareti gerekmez cunku, koseli parantezleri
olmayan bir dizi degiskeni, C dilinde o dizinin baslangicini gosteren
bir adrestir.

Calistiginizda, sizi bir supriz bekliyor. Yazdiginiz cumleyi, program ayri
satirlarda gosterir. Bunun sebebi, "scanf" bir katar okurken, satirin
sonuna yada bir bosluga rastlayincaya kadar okumasina devam eder. Bir
dongu icinde oldugumuzdan, program tekrar tekrar "scanf" i cagirarak,
DOS'un giris sahasinda kalan butun karakterleri okur. Cumleleri kelimelere
boldugunden, X ile baslayan herhangi bir kelimeye rastlayinca, bu program
durur.

24 karakterden daha fazlasini girmeye calisin. Ne olduguna bakin. Size bir
hata mesaji verebilir, yada programiniz aleti kilitleyebilir. Gercek bir
programda, boyle seylerin sorumlulugu sizlerin omuzlarinizdadir. C dilinde
yazdiginiza size cok sey duser, fakat ayni zamanda bircok kolaylik da
saglar.

C DE INPUT/OUTPUT PROGRAMLAMA

C dili cok miktarda input/output yapan programlar icin degil de, bir
bircok icsel islemler yapan sistem programlari icin yazilmistir.
Klavye'den bilgi alma rutinleri cok kullanislidir, fakat C size az
yardimci olur. Yani, yapmaniz gereken I/O islemlerinde sorun cikmasini
onlemek icin detaylarla sizin ugrasmaniz lazimdir. Fakat genellikle
herhangi bir program icin bu tip fonksiyonlari bir defa tanimlamaniz
yeterlidir.

HAFIZADA.C:
=================================================
main()
{
int rakam[5], sonuc[5], index;
char satir[80];

rakam[0] = 5;
rakam[1] = 10;
rakam[2] = 15;
rakam[3] = 20;
rakam[4] = 25;

sprintf(satir,"%d %d %d %d %dn",rakam[0],rakam[1],
rakam[2],rakam[3],rakam[4]);

printf("%s",satir);

sscanf(satir,"%d %d %d %d %d",&sonuc[4],&sonuc[3],
(sonuc+2),(sonuc+1),sonuc);

for (index = 0;index < 5;index++)
printf("Sonuc %d dir. n",sonuc[index]);

}
=================================================

Bu programda, birkac tane degisken tanimliyoruz, ve "rakamlar" isimli
diziye de, "sprintf" fonksiyonunu incelemek icin rastgele sayilar
atiyoruz. Bu fonksiyon, "printf" e cok benzer. Yegane farki, ciktisini
ekrana yazmak yerine, bir karakter dizisine yazmasidir. Bunu da, ilk
parametresi olarak veriyoruz. Yani program bu fonksiyondan dondukten
sonra, "satir" dizisinin icinde, bes tane rakam olacaktir. Ikinci ile
ucuncu rakamlar arasindaki bosluk, "sscanf" fonksiyonunun bunlarin
uzerinden atlamasini gormek icindir.

Bunun altinda "printf" i kullanarak bu hazirladigimiz satiri yaziyoruz.
Daha sonra gordugunuz, "sscanf" fonksiyonu ise, "scanf" gibi ekrandan
okumak yerine, bizim "satir" dizimizden degerleri okur. Gordugunuz gibi,
"sscanf" e rakamlarin konacagi dizinin adreslerini cok degisik sekillerde
verebiliyoruz. Ilk ikisi, sadece dizideki 5. ve 4. elemanlarin adreslerini
index vererek tanimliyorlar, sonraki ikisi ise, dizinin baslangic adresine
bir offset (bir rakam) ekleyerek buluyorlar. Sonuncusu ise, koseli
parantezi olmayan bir dizinin, o dizinin baslangic elemaninin adresini
gostereceginden, hicbir sey gerektirmiyor.

Bazen, bir programin ciktilarini, standart ciktidan (ekrandan), bir baska
kutuge yoneltmek istenir. Fakat, hata mesajlarini gibi bazi mesajlari hala
ekrana yollamak isteyebilirsiniz:

OZEL.C:
=================================================
#include <stdio.h>

main()
{
int index;

for (index = 0;index < 6;index++) {
printf("Bu satir, standart ciktiya gidiyor.n");
fprintf(stderr,"Bu satir ise standart hataya gidiyor.n");
}

exit(4); /* Bu komut, DOS 'un ERRORLEVEL komutu ile bir batch file'da
(yigit kutugunde) kontrol edilebilir. Bu programin
d”nd£rd£g£ deger, soyle kontrol edilebilir:

A> COPY CON: DENE.BAT <RETURN>

OZEL
IF ERRORLEVEL 4 GOTO DORT
(Dortten kucukse, buraya devam eder..)
.
.
GOTO BITTI
ORT
(dort yada buyukse, buraya devam eder)
.
.
:BITTI

<F6> <RETURN>

*/
}
==================================================

Bu program, bir dongu, ve icinde iki satirdan olusur. Bu satirlardan bir
tanesi standart ciktiya, bir tanesi de standart hataya gider. Burada
gordugunuz "fprintf" komutu, "printf" e cok benzer, fakat ciktinin nereye
gidecegini de belirtmenizi saglar. Bu alanda bir sonraki konuda daha uzun
duracagiz.

Program calisinca, ekranda on iki tane satir goreceksiniz. Sayet bu
programi:

A> OZEL > CIKTI

seklinde calistirirsaniz, ekranda sadece alti tane standart hataya giden
mesajlari goreceksiniz. Geri kalan (standart ciktiya giden) alti tanesi
ise, "cikti" isimli kutukte yer alacaktir.

YA exit(4) KOMUTU ?

Bu programdaki en son satir olan "exit(4)" komutu, programi sona erdirir,
ve dort degerini DOS a dondurur. Parantezlerin arasinda 0 ila 9 degerleri
kullanilabilir. Sayet bir "batch" (yigit) kutugu icinde bu programi
calistiriyorsaniz, bu degeri ERRORLEVEL komutu ile kontrol edebilirsiniz.

ODEV

1. Bir dongu icinde bir harf okuyun ve ekrana bu harfi normal "char"
tipinde gosterin. Bu harfi bir rakam olarak da gosterin. Programi
durdurmak icin, dolar sembolunu bekleyin. "getch" fonksiyonunu kullanarak
programin tusa basilir basilmaz islemesini saglayin. F tuslari gibi ozel
tuslara basarak ne oldugunu kaydedin. Her fonksiyon tusundan iki tane
deger donecektir. Birincisi sifir olup, ozel bir tusa basildigini haber
verecektir.

--------------------------------------------------------------------------

BIR KUTUGE YAZMAK

ONSATIR.C:
=================================================
#include <stdio.h>
main()
{
FILE *fp;
char ivir[25];
int index;

fp = fopen("ONSATIR.TXT","w"); /* yazmak icin acalim */
strcpy(ivir,"Bu bir ornek satirdir.");

for (index = 1;index <= 10;index++)
fprintf(fp,"%s Satir no: %dn",ivir,index);

fclose(fp); /* Kutugu kapayalim */
}
================================================

Bir kutuge yazan ilk programimiz. Herzamanki gibi, "stdio.h" i programa
ekliyoruz, ve daha sonra cok tuhaf bir degisken tanimliyoruz.

"FILE" tipi, bir kutuk degiskenidir, ve "stdio.h" in icinde
tanimlanmistir. Kullanacagimiz kutuge erismek icin bir 'kutuk pointeri'
tanimlamaktadir.

KUTUGUN ACILMASI

Bir kutuge yazmadan once, onu acmamiz gereklidir. Acmak demek, sisteme o
kutugun ismini bildirmek, ve yazmak istedigimizi belirtmektir. Bunu,
"fopen" fonksiyonu ile yapiyoruz. "fp" isimli kutuk pointer'i, bu acilan
kutuge ait bazi bilgileri tutar. "fopen" ise, iki parametre gerektirir.
Birincisi, kutugun ismidir. Buyuk harf, kucuk harf, yada karisik fark
etmez.

OKUMAK "r"

"fopen" in ikinci parametresi ise, acilacak kutuk ile ne yapilacagini
belirtir. Buraya, "r" "w" yada "a" yazabiliriz. "r" kullanildiginda, kutugun
okuma icin acilacagini belirtir. "w", kutuge yazilacagini, ve "a" ise
zaten var olan bir kutuge bilgi ekleyeceginizi belirtir. Bir kutugu okumak
icin acmak icin, o kutugun diskte var olmasini geretirir. Sayet kutuk yok
ise, "fopen", geriye NULL degerini dondurur.

YAZMAK "w"

Bir kutuk yazmak icin acilinca, sayet diskte yoksa yaratilir, sayet varsa,
icindeki bilgiler silinir.

EKLEMEK "a"

Bir kutuk eklemek modunda acildiginda, sayet yoksa yaratilir, varsa, veri
giris pointer'i bu kutugun sonuna ayarlanir. Bu sayede yeni bilgi
yazilinca, kutugun sonuna yazilmis olur.

KUTUGE YAZMAK

Bir kutuge yazmak, ekrana yazmak ile neredeyse aynidir. En onemli farklar,
yeni fonksiyon isimleri, ve kutuk pointer'inin bu fonksiyonlara parametre
olarak eklenmesidir. Ornek programda, "fprintf" komutu "printf" komutunun
yerini alir.

KUTUGU KAPATMAK

Bir kutugu kapatmak icin, sadece "fclose" komutunu kullanmak yeterlidir.
Parametre olarak da kutugun pointer'ini gecirmek yeterlidir. DOS, program
sona erince kullandigi kutukleri kapattigindan, "fclose" u kullanmak sart
degildir, fakat bir aliskanlik yapmasi icin, kullandiginiz kutukleri
kapatmanizi tavsiye ederim.

Bu programi calistirdiginizda, ekranda hicbir sey cikarmaz. Program
bittikten sonra, "ONSATIR.TXT" isimli kutugu inceleyin. Icinde programin
yazdigi on satirlik ciktiyi goreceksiniz.

KARAKTERLERI TEKER TEKER YAZMAK

KAROUT.C:
==================================================
#include <stdio.h>
main()
{
FILE *kutukpoint;
char digerleri[35];
int index,say;

strcpy(digerleri,"Ek satirlar.");
kutukpoint = fopen("onsatir.txt","a"); /* eklemek icin acmak */

for (say = 1;say <= 10;say++) {
for (index = 0;digerleri[index];index++)
putc(digerleri[index],kutukpoint); /* bir karakter yaz */
putc('n',kutukpoint); /* bir de <RETURN> */
}
fclose(point);
}
==================================================

Normal "include" kutugumuzden sonra, "kutukpoint" isimli bir kutuk
pointeri tanimliyoruz. Yazacagimiz bilgileri tutmasi icin, "digerleri"
isminde bir karakter dizisi tanimliyoruz. Daha sonra bu actigimiz sahaya,
"strcpy" fonksiyonu ile "Ek satirlar." sozcugunu yaziyoruz. Bundan sonra,
yine ayni kutugu "append" yani eklemek icin aciyoruz.

Bu program iki tane ic ice donguden olusuyor. Distaki dongu, sadece birden
ona kadar sayiyor.. Icindeki dongu ise, yazilan karakter sifir olmadigi
surece, "putc" fonksiyonunu cagirir.

"putc" FONKSIYONU

Bu programin ilgimizi ceken yonu, "putc" fonksiyonudur. Belirtilen kutuge
bir karakter yazan bu fonksiyon, ilk parametre olarak yazilacak karakteri,
ikinci olarak da kutuk pointer'ini veriyoruz. "Digerleri" isimli dizi
bitince satirin sonuna bir <RETURN> karakteri koymak icin "putc" yi tekrar
cagiriyoruz.

Dis dongu on kere tekrarlandiktan sonra, program kutugu kapatip sona
eriyor. Bu program calistiktan sonra kutugu incelerseniz, gercektende
sonuna 10 satir eklendigini gorursunuz.

BIR KUTUGU OKUMAK

KAROKU.C:
=================================================
#include <stdio.h>

main()
{
FILE *tuhaf;
int c;

tuhaf = fopen("ONSATIR.TXT","r");

if (tuhaf == NULL) printf("Boyle bir kutuk yokn");
else {
do {
c = getc(tuhaf); /* Bir karakter oku */
putchar©; /* ekranda goster */
} while (c != EOF); /* Kutuk sonuna (END OF FILE) a kadar devam */
}
fclose(tuhaf);
}
===============================================

Bir kutuk okuyan ilk programimiz! "stdio.h" ve iki degisken tanimindan
sonra, "fopen" fonksiyonunda okumak icin "r" parametresini veriyoruz. Daha
sonra, kutuk acmanin basarili olip olmadigini kontrol ediyoruz. Sayet
basarili degilse, geriye NULL degeri donecektir.

Program, bir "do while" dongusunun icinde tek bir karakter okuyup, ekrana
yaziyor. Bu dongu, ta ki, "getc" fonksiyonu kutugun sonunu belirten EOF
dondurene kadar surer. EOF donunce de, kutuk kapatilir, ve program sona
erer.

DIKKAT DIKKAT DIKKAT

Bu noktada, C nin en sasirtici ve en cok yapilan hatasina rastliyoruz.
"getc" fonksiyonundan geri donen degisken bir karakterdir, dolayisi ile
bunu "char" tipi bir degiskene atayabiliriz. Hatirlayalim ki, bir "char"
degiskeni 0 ila 255 arasindaki degerleri alabilir.

Fakat, cogu C derleyicilerinde EOF karakteri, -1 olarak tanimlanmistir -
yani, "char" degiskeninin disinda - Bu nedenle sayet char kullanirsak,
program kutugun sonunun geldigini bulamaz, ve sonsuz bir dongude takilir.
Bunun onune gecmesi kolaydir: EOF karakteri donmesini beklediginiz
durumlarda, daima "int" tipi bir degisken kullanin.

Sayet sizin derleyiciniz icin EOF karakterinin ne oldugunu ogrenmek
isterseniz, "stdio.h" isimli header'i okuyabilirsiniz.

KELIME KELIME OKUMAK

TEXTOKU.C:
=================================================
#include "stdio.h"

main()
{
FILE *fp1;
char birkelime[100];
int c;

fp1 = fopen("ONSATIR.TXT","r");

do {
c = fscanf(fp1,"%s",birkelime); /* kutukten bir kelime okuyalim */
printf("%sn",birkelime); /* ekrana yazalim */
} while (c != EOF); /* ta ki EOF olana kadar */

fclose(fp1);
}
================================================

Bu program, nerdeyse bir oncekinin aynisidir. Burada, kelime kelime okumak
icin "fscanf" fonksiyonunu kullaniyoruz, cunku "fscanf" fonksiyonu, bir
bosluga gelince, okumayi birakir.

FAKAT BIR PROBLEM VAR

Programi inceleyince, verinin kutukten okundugunu, ekrana yazildigini ve
daha sonra EOF olup olmadiginin kontrol edildigini goruyoruz. Bu nedenle,
istemedigimiz birsey ekrana yazilmis oluyor. Buyuk ihtimalle, programin
sonunda, en son kelimeyi bir daha yaziyoruz - cunku zaten "birkelime" nin
icinde idi o deger.

Buna mani olmak icin, bir baska program gorelim. Ismi IYIOKU.C olsun:

IYIOKU.C:
================================================
#include "stdio.h"

main()
{
FILE *fp1;
char birkelime[100];
int c;

fp1 = fopen("onsatir.txt","r");

do {
c = fscanf(fp1,"%s",birkelime); /* kutukten bir kelime oku... */
if (c != EOF)
printf("%sn",birkelime); /* ekrana yaz... */
} while (c != EOF); /* ta ki EOF olana dek.. */

fclose(fp1); /* kutugu kapa */
}
================================================

Gordugunuz gibi, bir "if" komutu ile, sayet kutugun sonuna gelip
gelmedigimize bakiyoruz. Aslinda bu problem KAROKU.C da da vardi, fakat
orada pek gorunmuyordu.

SONUNDA, BUTUN BIR SATIR OKUYORUZ

SATIROKU.C:
=================================================

#include "stdio.h"

main()
{
FILE *fp1;
char birkelime[100];
char *c;

fp1 = fopen("ONSATIR.TXT","r");

do {
c = fgets(birkelime,100,fp1); /* bir satir okuyalim */
if (c != NULL)
printf("%s",birkelime); /* ekrana yazalim */
} while (c != NULL); /* ta ki NULL olana kadar.. */

fclose(fp1);
}

===============================================

Bu program, simdiye de gorduklerimize benziyor, fakat NULL isimli yeni bir
nesne de katildi.

"fgets" fonksiyonu ile, bir butun satiri, ve sonundaki yeni satir
karakterini (n), bir diziye okur. Ilk parametre olarak, donen
karakterleri koyacagimiz yerin adresi tanimlanir, ikinci parametrede en
fazla kac karakter okunmasina izin verecegimizi belirtiyoruz, ve son
olarak da kutuk degiskeninin ismini veriyoruz.

o Yani bu fonksiyon, ya bir yeni satir karakterine rastlayana kadar, yada
izin verilen karakter sayisi eksi bir kadar okur. Eksi birin sebebi ise,
katarin sonunu belirten () sifir degerine yer birakmasidir.

Tabi sonunda, kutugu kapatiyoruz..

DEGISKEN BIR KUTUK ISMI

HERKUTUK.C:
================================================
#include "stdio.h"

main()
{
FILE *fp1;
char birkelime[100],kutukismi[25];
char *c;

printf("Kutuk ismini girin -> ");
scanf("%s",kutukismi); /* istenilen kutuk ismini alalim */

fp1 = fopen(kutukismi,"r");

do {
c = fgets(birkelime,100,fp1); /* kutukten bir satir okuyalim */
if (c != NULL)
printf("%s",birkelime); /* ekrana yazalim */
} while (c != NULL); /* ta ki NULL olana kadar */

fclose(fp1);
}
===============================================

Burada, ilk once kullanicidan "scanf" ile kutuk ismini kullanicidan
aliyoruz, daha sonra kutugu acip, satir satir ekrana yaziyoruz.

YAZICIYA NASIL BIRSEY YOLLAYABILIRIZ

PRINTDAT.C:
================================================
#include "stdio.h"

main()
{
FILE *guzel,*printer;
int c;

guzel = fopen("onsatir.txt","r"); /* kutugu acalim */
printer = fopen("PRN","w"); /* printeri acalim */

do {
c = getc(guzel); /* kutukten bir karakter okuyoruz */
if (c != EOF) {
putchar©; /* ekranda goruntuleyelim */
putc(c,printer); /* ve yaziciya yollayalim */
}
} while (c != EOF); /* ta ki (End Of File) kutuk bitene kadar */

fclose(guzel);
fclose(printer);
}
===============================================

Okumak icin, "onsatir.txt" yi actiktan sonra, yazmak icin "PRN" isimli
kutugu aciyoruz. Printere bir bilgi yollamak, ayni bir kutuge yazmak
gibidir, fakat standart bir kutuk ismi kullanmak zorundayiz. Bu konuda
kesin standartlar yoktur, fakat genellikle bu isimler "PRN" , "LPT",
"LPT1" yada "LPT2" dir.

Bazi yeni derleyicilerin, "stdprn" diye, onceden tanimli bir kutuk
tanimliyicilari vardir. Bu sayede, siz printer'i bir kutuk gibi acmadan,
ona veri yollayabilirsiniz.

Program, birer birer butun kutugu okuyup, ekranda gosterir, ve printer'e
yollar. EOF , kutuk sonu bulundugunda, kutukler kapanir, ve programv
biter.